અશ્વગંધા આયુર્વેદ માં ખૂબ વ્યાપક ઔષધીય વનસ્પતિ છે. પાંદડા, મૂળ, ડાળીઓ, અશ્વગંધાનાં બીજ અને ફળો વગેરે ઉપરાંત આરોગ્ય અને આયુષ્ય વધારવા માટે અને ઘણાં ઘરેલું ઉપાયો માટે પણ ઉપયોગમાં લેવામાં આવે છે. અશ્વગંધામાં એન્ટિ-સ્ટ્રેસ, એન્ટીઓકિસડન્ટ, પીડા નિવારણ, બળતરા વિરોધી, હૃદય-રક્ષક અને રોગપ્રતિકારક શક્તિમાં વધારો કરનાર ગુણધર્મો હોવાનું જાણવા મળ્યું છે.
મગજના કેન્સર, પ્રોસ્ટેટ કેન્સર, ત્વચા કેન્સર, કિડની કેન્સર અને સ્તન કેન્સર સહિત અનેક પ્રકારના કેન્સરની સારવાર કરવામાં તે અસરકારક હોવાનું દર્શાવવામાં આવ્યું છે. અશ્વગંધામાં જોવા મળતા તત્વ મગજની ગાંઠનું કારણ બનેલા કોષોને નષ્ટ કરવામાં ખૂબ મહત્વનું છે. અશ્વગંધાના તત્વમાં કેન્સરના કોષોને નાશ કરવાના ગુણધર્મો છે.
અશ્વગંધા ગાંઠ કોષોના પ્રસારને ઘટાડે છે જેના દ્વારા કેન્સર વધતું નથી. આ રેડિયેશન થેરેપીની અસરોમાં વધારો કરે છે અને આડઅસરો ઘટાડે છે. તે કીમોથેરાપીમાં ઉપયોગમાં લેવામાં આવતી દવાઓની આડઅસર પણ ઘટાડે છે. પરંતુ તે દવાઓ દ્વારા થતાં કેન્સરની સારવાર માં કોઈ ફરક પડતો નથી.
અશ્વગંધાના પાંદડામાંથી કાઢવામાં આવેલો રસ માનવ કેન્સરના કોષો (હાડકાં, સ્તન, ફેફસાં, મોટા આંતરડા, ત્વચા, ગરદન, ફાઈબ્રોસાર્કોમા, સ્વાદુપિંડ અને મગજની ગાંઠ વગેરે) નાશ કરવામાં ખૂબ અસરકારક છે. મોટી સંખ્યામાં લોકો માર્યા ગયા. અશ્વગંધા રેડિઓસેન્સિટાઇઝર (એક એવી દવા જે ગાંઠના કોષોને રેડિયેશન થેરેપી પ્રત્યે વધુ સંવેદનશીલ બનાવે છે) અને કીમોથેરાપ્યુટિક એજન્ટો (કેન્સરના કોષોને ઝડપથી વિકસે છે તે દવાઓનો નાશ કરે છે) તરીકે કામ કરે છે.
ન્યુરોડિજેરેટિવ રોગોની સારવાર માટે અશ્વગંધા ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે, કારણ કે તેના ઘટકો ચેતા તંતુઓ અને સિનેપ્સ (સિનેપ્સ – તે સ્થાન છે જ્યાં બે નર્વસ સિસ્ટમ મળે છે) અને એક્ષન્સ (એક્ષન્સ- ચેતા કોષનો તે ભાગ છે જ્યાંથી ચેતા સંદેશા સમાન ચેતાને સંદેશા આપે છે) કોષમાં એક જગ્યાએથી બીજા સ્થાને સ્થાનાંતરિત થાય છે) અને ડેંડ્રિટિસ (ડેંડ્રિટિસ – ચેતા કોષનો તે ભાગ જ્યાંથી ચેતા સંદેશાઓ બીજા કોષમાં પસાર થાય છે) પુન: નિર્માણ અને મેમરીમાં સુધારો કરે છે.
અશ્વગંધા અને તેના ઘટકો મગજના ગ્લિઓમા કોષોને વધારવા માટે જવાબદાર છે. અશ્વગંધામાંથી કાઢવામાં આવેલા રસ અને તેના ઘટકો કેન્સરના કોષોને ગ્લિઓમા થેરેપી પ્રદાન કરે છે. અશ્વગંધા પ્રોસ્ટેટ કેન્સરની સારવાર માટે અસરકારક કેમિકલ એજન્ટ તરીકે કામ કરે છે. અશ્વગંધા ઘણા વિધેયાત્મકરૂપે મહત્વપૂર્ણ જનીનો અને સંકેત પદ્ધતિઓનું નિયમન કરે છે, જે રોગપ્રતિકારક શક્તિ, ચેતામાં બળતરા, સંદેશ ટ્રાન્સફર, સેલ સિગ્નલિંગ અને સેલ ચક્ર નિયમન વગેરેને પ્રતિસાદ આપે છે.
જ્યારે અશ્વગંધાના મૂળમાંથી કાઢેલા રસ સાથે સારવાર કરવામાં આવે છે, ત્યારે તેમની ત્વચાના જખમ નોંધપાત્ર રીતે ઘટાડે છે. અશ્વગંધાના રસમાં હાજર એન્ટીઓકિસડન્ટ અને ઇમ્યુનોમોડ્યુલેટરી ઘટકો તેના રોગનિવારક ગુણધર્મો માટે જવાબદાર છે. અશ્વગંધા કેન્સરને નિયંત્રિત કરવા માટે સક્ષમ છે, સાથે સાથે કેન્સરની અન્ય સારવાર પદ્ધતિઓ, જેમ કે રેડિયો અને કીમોથેરેપીની આડઅસરો ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
આયુર્વેદ અનુસાર અશ્વગંધાના ગુણધર્મો હંમેશાં એક અદ્દભૂત ઔષધિ તરીકે ઉપયોગમાં લેવામાં આવે છે જે શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિમાં સુધારો કરે છે, જેના કારણે હવે અશ્વગંધાનો ઉપયોગ કેન્સરની સારવાર માટે થઈ રહ્યો છે. અશ્વગંધામાં તનાવ વિરોધી, એન્ટી ઓક્સીડેંટ, રોગ દુર કરનારા, અનુત્તેજક, હ્રદયની સુરક્ષા કરનારા અને પ્રતિકારક શક્તિ વધારનાર ગુણ મળી આવે છે. તે બ્રેન કેન્સર, પ્રોસ્ટેટ કેન્સર, સ્કીન કેન્સર, કિડનીના કેન્સર અને બ્રેસ્ટ કેન્સર સહિત ઘણા પ્રકારના કેન્સર ના ઈલાજ ઉપર અસરકારક સાબિત થયેલ છે.
અશ્વગંધા, ઘણા કામગીરી માટે મહત્વનું જીન અને સંદેશ મોકલવાની કામગીરી ને નિયંત્રિત કરે છે, જે પ્રતિકારક તંત્ર ની પ્રતિક્રિયા, તંત્રિકાઓમાં આવતા સોજા, સંદેશ સ્થળાંતર, સેલ સિગ્નેલિંગ અને કોશિકા ચક્ર વગેરે સાથે જોડાયેલ હોય છે. તેનાથી અશ્વગંધા, પ્રોસ્ટેટ કેન્સરના ઈલાજ માટે અસરકારક રસાયણિક એજન્ટ જેવું કામ કરે છે.
અશ્વગંધા સંધિવા મટાડવા માટે ખૂબજ અસરકારક છે. તે સોજો મટાડે છે અને દુખાવો પણ ઓછો કરે છે. અશ્વગંધા શારીરિક અને માનસિક બંન્ને સ્વાસ્થ્ય માટે ઉપયોગી છે. અશ્વગંધાની ડાળીને વાટીને પાણી સાથે એક ચીકણી પેસ્ટ બનાવી ઘા પર લગાવવાથી ઘામાં જલદી રૂઝ આવે છે.
સ્તન કેન્સરથી પીડિત ૧૦૦ દર્દીઓ ઉપર કીમોથેરોપી ની સારવાર કરવામાં આવી. અને માત્ર કિમોથેરાપી કરીને તુલનાત્મક પરીક્ષણ કરવામાં આવેલ તો તે જાણવા મળ્યું કે અશ્વગંધાનું સેવન કરવાવાળા દર્દીઓને ઓછા થાકનો અનુભવ થાય છે અને જેમણે સેવન નથી કર્યું તેને વધુ થાકનો અનુભવ થાય છે.