તમે ઘણી જગ્યાએ તૂણીનું વૃક્ષ જોયું હશે. તૂણીનાં પાન લીમડા જેવા લાગે છે. તૂણીનું વૃક્ષ લગભગ 35 મીટર ઉંચું હોય છે. તૂણીના વૃક્ષની છાલ કાપતી વખતે એક વિશેષ પ્રકારની ગંધ ઉત્પન્ન થાય છે. લોકોને તૂણીના વૃક્ષની છાલ, ફૂલો, પાંદડા અને બીજ વગેરેથી સારવાર આપવામાં આવે છે.
તૂણી એક ઔષધિ પણ છે. તૂણીમાં ઘણા ઔષધીય ગુણધર્મો છે. તેનો પ્રયોગ માથાનો દુખાવો, ઝાડા, માસિક રોગ,યોનિમાર્ગના રોગો,મચકોડ વગેરેમાં થાય છે. તમે ઘા, બોઇલ્સ, પિમ્પલ્સ વગેરેમાં તૂણીના ઔષધીય ગુણધર્મો નો લાભ લઈ શકો છો. આ સિવાય તૂણીનું સેવન ટાઇફોઇડ, ડેન્ગ્યુ, મરડો માં પણ ફાયદાકારક છે.
ચાલો આપણે જાણીએ તૂણીથી થતાં અનેક લાભો વિશે : તૂણીના ફળના 50 ગ્રામ પાવડરમાં 10 ગ્રામ સૂકા આદુનો પાવડર મિક્સ કરો. દિવસમાં 3-4 વાર મધ સાથે ચાટવાથી ગળામાં દુખાવો ઓછો થાય છે અને અવાજ સારો થાય છે. તૂણીના મૂળને પીસીને ગળામાં લગાડવાથી થાઇરોઇડ ગ્રંથિમાં સોજો ઓછો થાય છે.
માથાના દુખાવામાં તૂણીનો ઉપયોગ ફાયદાકારક છે. તૂણીની છાલ અને પાંદડાને પીસી લો અને ગરમ કરો. તેને લગાવવાથી પિતના કારણે થતા માથાના દુખાવાથી રાહત મળે છે. જો ઝાડા થાય હોય છે તો તૂણીના ઔષધીય ગુણથી લાભ મેળવી શકો છો. તૂણીની છાલનો ઉકાળો બનાવો. તેમાંથી 10-15 મિલી પીવો. આ ઝાડા થી બચાવે છે.
તૂણીના ઔષધીય ગુણધર્મો માસિક સ્ત્રાવમાં પણ ફાયદાકારક છે. તૂણીના ફૂલો અથવા છાલનો ઉકાળો પીવો. તે માસિક રોગોમાં ફાયદાકારક છે. અંડકોશના રોગોમાં તૂણીનો ઉપયોગ કરવાથી ઘણા ફાયદા થાય છે. તૂણીના પાનના રસમાં તુલસીના પાનનો રસ અને ઘી સમાન પ્રમાણમાં મિક્સ કરો. તેને ઉકાળો. જ્યારે તે ઠંડુ થાય ત્યારે તેને અંડકોષ પર લગાવો. તે ફાયદાકારક સાબિત થાય છે.
મચકોડ એક સામાન્ય સમસ્યા છે. કોઈપણ વ્યક્તિને મચકોડ આવી શકે છે. જો મચકોડ ની સારવાર માટે તૂણીનો ઉપયોગ કરો છો તો શ્રેષ્ઠ લાભ મળશે. તૂણીની છાલને પીસીને મચકોડ પર બાંધી લો. તે મચકોડ માં ફાયદાકારક છે. દરરોજ સવારે 12 ગ્રામ તૂણીના ફળ અને સિંધવ મીઠું મિક્સ કરો. તેમાં 3 લિટર પાણી મેળવીને ઉકાળો. આ ઉકાળો 10-20 મિલિલીટર પીવાથી શરીરની બળતરા ઓછી થાય છે.
તૂણીના પાંદડા અને ફૂલો માંથી બનાવેલ ઉકાળો પીવાથી પણ શરીરની બળતરા ઓછી થાય છે. તૂણીની છાલનો પાઉડર બનાવો. તેને ઘા પર લગાવવાથી ઘા મટે છે. તૂણીની છાલને પીસીને ઘા પર લગાવો, તે ઘાને ઝડપથી મટાડે છે. પિમ્પલ્સ અને ફોલ્લીઓમાં પણ તમે તૂણીનો ઉપયોગ કરી શકો છો. તૂણીની છાલને પીસી લો. તેને ફોલ્લા અને પિમ્પલ્સ પર લગાવો. તે ફોલ્લા અને પિમ્પલ્સ માટે ફાયદાકારક છે.
યોનિમાર્ગમાં મસાઓ થાય છે. આ રોગ હરસ જેવો જ છે. ઘણી સ્ત્રીઓ આ રોગથી પીડાય છે. આમાં તૂણીના ઔષધીય ગુણધર્મોનો લાભ લઈ શકો છો. તૂણીની છાલ લો. તેની સાથે તૂણી જેટલું જ લોધર લો. આ બંનેને પીસી લો. તેને ગરમ કરીને યોનિમાર્ગમાં થોડું લગાડવાથી ફાયદો થાય છે.
જ્યારે ટાઇફાઇડ તાવથી ઝાડા શરૂ થાય છે ત્યારે તૂણીની છાલનો ઉકાળો પીવો જોઈએ. 10-20 મિલી ઉકાળો પીવાથીં રાહત મળે છે. તૂણીની છાલનો ઉકાળો કરો અને તેને 10-15 મિલી માત્રામાં પીવો. તેનાથી જુનો તાવ મટે છે. 5-10 તૂણીના રસનું સેવન કરવાથી કમળામાં ફાયદાકારક છે. તૂણીના મૂળ 1-2 ગ્રામ પાવડર ગાયના દૂધ સાથે પીવાથી ડાયાબિટીઝમાં ફાયદો થાય છે.
તૂણી અને એરંડાના પાંદડાનો 5-5 મિલી રસ પીવો. તેનાથી બવાસીરમાં રાહત મળે છે. તૂણીનાં ફાયદાથી મરડાની સારવાર કરી શકો છો. આ માટે તૂણીની છાલનો ઉકાળો બનાવો. આ ઉકાળો 10-15 મિલી પીવો જોઈએ. તે મરડોમાં ફાયદાકારક છે. તૂણીના મૂળના 1-2 ગ્રામમાં પાવડરમાં મધ ઉમેરો. તેનું સેવન કરવાથી સૂકી ઉધરસ માં રાહત મળે છે. તૂણીના પાનનો 5 મિલી રસ દૂધ સાથે ઉકાળો. તેમાં ખાંડ મિક્સ કરીને પીવાથી કફમાં રાહત મળે છે.