અકરકરા એ ઔષધીય ગુણોથી ભરેલો એક ભારતીય છોડ છે, જેનો ઉપયોગ આયુર્વેદિક, યુનાની અને અન્ય ઔષધિ આધારિત તબીબી પદ્ધતિઓમાં માસિક સ્રાવના રોગો, શરદી, દાંતના દુખાવા અને પાયોરિયાના ઉપચાર માટે થાય છે. તેનું વૈજ્ઞાનિક નામ એનાસીક્લસ પાયરેથ્રમ છે.
અકરકરા પાસે કામવાસનામાં વધારો કરનાર ગુણધર્મો છે. તેનાથી શારીરિક શક્તિ પણ વધે છે. આ છોડના મૂળનો ઉપયોગ મુખ્યત્વે એક દવા તરીકે થાય છે. કેટલાક અધ્યયન મુજબ, અનારકારાનો મૂળ એલ્કિલ એમાઇડ, પેલિટોરિન ટાઇરામાઇન , એમાઇડ અને આઇસોબ્યુટીલામાઇડથી બનેલો છે. પુરુષોની સમસ્યાઓ માટે અનારકારા મુખ્યત્વે ફાયદાકારક છે.
એનાસીક્લસ કામવાસના વધારનાર અને શુક્રાણુ ઉન્નત ગુણધર્મો છે. તે એંડ્રોજન સ્ત્રાવને અસર કરે છે તેમજ વધુ એંડ્રોજન બનાવવા માટે પણ મદદ કરે છે. અકરકરાના મૂળમાં ઘણાં આલ્કિલ-એમાઇડ (તે આલ્કલાઇન તત્વો છે) છે, જે ટેસ્ટોસ્ટેરોનના પ્રમાણમાં વધારો કરવામાં મદદ કરે છે. અનારકારા પુરુષોમાં પ્રજનનક્ષમતા, શુક્રાણુઓનું પ્રમાણ અને કામવાસનામાં વધારો કરે છે.
નપુંસકતા અને ઇરેક્ટાઇલ ડિસફંક્શનની સારવાર માટે અનારકારા એક સારો ઉપાય છે. તેમાં સિલ્ડેનાફિલ (ઇરેક્ટાઇલ ડિસફંક્શનની સારવાર માટે વપરાયેલી દવા) સમાન ગુણધર્મો છે, પરંતુ તે બ્લડ પ્રેશરમાં વધારો કરતું નથી. સિલ્ડેનાફિલ કરતા અનારકારાની આડઅસરો ઓછી છે.
જો સારવાર માટે માત્ર અકરકરાનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, તો પછી થોડા અઠવાડિયા પછી તેની અસર ઓછી થવા લાગે છે. તેથી વધુ ફાયદા મેળવવા માટે તેનો ઉપયોગ અશ્વગંધા અને કાંચાના દાણાના પાવડર સાથે કરવો જોઈએ. અકરકરાના પાણીને ઉકાળવાથી ગળાના દુખાવા મટે છે. કોગળા માટે પાણી તૈયાર કરવા મા, 10 ગ્રામ અકરકરાના મૂળને 250 મિલીલીટર પાણીમાં ઉકાળો. આ પાણી સાથે ઉકાળીને ફેરીંગાઇટિસ (ગળામાં દુખાવો અને સોજો) ની સમસ્યાથી પણ રાહત મળે છે. દાંતના દુખાવા અને ગળાંની સમસ્યા માટે પણ તે ફાયદાકારક છે.
અકરકરા નો ઉપયોગ દાંત માટે પણ ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે. કપૂર સાથે અકરકરાના મૂળના પાવડર સાથે દાંતની માલિશ કરવાથી દાંતના દુખાવામાં રાહત મળે છે. દાંતના દુખાવામાં રાહત માટે કાળા મરી નાંખીને પણ તેનો ઉપયોગ કરી શકાય છે. આ ઔષધિ પાયોરિયાની સારવારમાં પણ ઉપયોગી છે. અકરકરાના મૂળનો પાવડરને સરસવના તેલ સાથે લગાડવાથી પાયોરિયા મટે છે.
અકરકરા ના મૂળિયાના પાવડરને કાળી મરી અને પીપળી સાથે લેવાથી શરદીમાં રાહત મળે છે. અકરકરામાં એન્ટિવાયરલ ગુણધર્મો છે, તેથી તે ફલૂના લક્ષણો ઘટાડવામાં તેમજ નાક ખોલવામાં મદદ કરે છે. બાળકોમાં સ્પીચ ડિસઓર્ડર દૂર કરવા માટે, અનારકારાના મૂળ 125 ગ્રામ લો અને તેને મધ સાથે મિક્સ કરીને જીભ પર લગાવો. જો બાળકને બોલવામાં અથવા ઉપાયને વધુ અસરકારક બનાવવામાં વધુ મુશ્કેલી આવે છે, તો આ મિશ્રણમાં 125 મિલિગ્રામ વાચ (એકોરસ કાલામસ) પણ ઉમેરી શકાય છે.
આયુર્વેદમાં, અકરકરાના મૂળનો ઉપયોગ વા અને હુમલાને નિયંત્રિત કરવા માટે થાય છે. કેટલાક અધ્યયન મુજબ, તેના મૂળના અર્કમાં રક્ષણાત્મક ગુણધર્મો છે, તેથી તે હુમલાની સમસ્યાને રોકવામાં મદદ કરી શકે છે. તેના નુકસાન વિશે કોઈ ખાસ માહિતી નથી, પરંતુ ઘણાં બધાં અકરકરાનું સેવન કરવાથી તે નુકસાનકારક થઈ શકે છે.
અકરકરાના સેવનથી લાળનું પ્રમાણ વધે છે. અતિશય સેવનથી મોઢામાં છાલા થઈ શકે છે. આનાથી છાતીમાં સળગતી ઉત્તેજના થઈ શકે છે. હાર્ટબર્ન, એસિડિટી વગેરે જેવી, અકરકરાનો પાવડર તાવમાં પણ ફાયદાકારક હોઈ શકે છે. એક સંશોધન કહે છે કે અકરકરાનો ઉપયોગ ફીવર (બેક્ટેરિયલ ઇન્ફેક્શનને કારણે) માં વર્ષોથી થઈ શકે છે. ખરેખર, તેમાં એન્ટી વાયરલ અને એન્ટી બેક્ટેરિયલ અસરો છે, જેના કારણે તે તાવને ઘટાડવાની રીત તરીકે સેવા આપી શકે છે. આ કારણોસર, હળવા તાવમાં અકરકરા લેવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.
અકરકરા યાદશક્તિ વધારવાની પ્રવૃત્તિ મદદરૂપ છે. આ કારણોસર, તેનો ઉપયોગ યાદશક્તિ વધારવા માટે કરી શકાય છે ખરેખર, અકરકરાના ઇથેનોલિક અર્ક મગજમાં કોલિનેસ્ટેરેસના સ્તરમાં વધારો કરીને યાદશક્તિમાં સુધારો કરી શકે છે. કોલિનેસ્ટેરેસ એ એન્ઝાઇમનો એક પ્રકાર છે જે સેન્ટ્રલ નર્વસ સિસ્ટમ, નર્વસ પેશીઓ, સ્નાયુઓ અને લાલ કોષોમાં જોવા મળે છે.
જો તમને ચક્કર અને સુસ્તીથી પરેશાની થાય છે, તો પછી અકરકરાનું સેવન કરી શકાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે સુસ્તીથી છૂટકારો મેળવવા અને હળવા ચક્કરથી છૂટકારો મેળવવા માટે તમે મધમાં થોડુંક અકરકરા પાવડર મેળવી શકો છો. અત્યારે આ અંગે કોઈ સચોટ અને સ્પષ્ટ સંશોધન ઉપલબ્ધ નથી.
તમે અકરકરા વિશે વિગતવાર જાણશો. તેના ઉપયોગથી સંબંધિત સાવચેતી રાખ્યા પછી જ તેનો ઉપયોગ કરો. વળી, અકરકરા ઉપયોગની પદ્ધતિ પર નજર નાખીને તેનો ઉપયોગ કરવો વધુ સારું રહેશે. તેમ છતાં તેના નુકસાન ગંભીર નથી, તેના વપરાશ પહેલાં તેના જથ્થા પર વિશેષ ધ્યાન આપો. કોઈપણ ઔષધિ ફાયદો માત્ર મધ્યમ માત્રામાં લેવાથી થાઈ છે.
અકરકરા ફાયદામાં પણ અપચોનો સમાવેશ થાય છે. અકરકરા પાચનમાં સુધારો કરવામાં મદદ માટે લેવામાં આવે છે એક અધ્યયન અનુસાર, અકરકરાની મૂળિયા લાળ અને અન્ય પાચક રસના સ્ત્રાવને ઉત્તેજીત કરીને પાચનમાં મદદ કરી શકે છે. તે પેટના ગેસને પણ રાહત આપી શકે છે.